Thuis hout stoken

Wanneer u in huis uw houtkachel, pelletkachel of open haard aansteekt, ontstaat er rook. Die rook bevat schadelijke stoffen, waaronder fijnstof. Deze schadelijke stoffen veroorzaken luchtvervuiling en kunnen schade aan de gezondheid van uzelf en anderen in uw omgeving opleveren. Ook wanneer u de rook niet meer ziet.

Wilt u toch de houtkachel, pelletkachel, open haard of barbecue aansteken? Met de tips hieronder kunt u de uitstoot van schadelijke stoffen beperken.

Tips om geur- en rookoverlast van een open haard of kachel te verminderen:

  • Raadpleeg eerst Stookwijzer.nu
    Met deze tool kunt u onder andere zien of het handig is om een vuurtje te stoken in uw woning. Laat de houtkachel, pelletkachel of open haard uit bij windstil of mistig weer. Op zulke dagen blijft de rook hangen en heb je rondom het huis veel luchtvervuiling en rook- en geuroverlast.
  • Stook alleen droog hout
    Vochtig hout brandt niet goed en geeft extra veel rook en fijnstof. Zelf hout hakken? Droog het hout minstens 2 jaar. Het hout is droog als het gebarsten is of als de bast loslaat. Gebruik een vochtmeter om te meten of het hout een vochtigheidsgehalte tussen 15 en 20% heeft. En gebruik haardhout met het FSC- of PEFC-keurmerk. Dat garandeert dat het uit verantwoord beheerd bos komt.
  • Stook geen geverfd of geïmpregneerd hout
    Bij verbranding komen er zware metalen vrij. Het is daarom verboden om bewerkt hout te verbranden. Ook (spaan)plaat en laminaatvloeren horen níét in de houtkachel of open haard vanwege de lijm die erin zit. Stook ook geen papier en karton. Het geeft veel rook en vliegas en is daarom zelfs verboden als brandstof.
  • Raadpleeg instructies
    De manier van ontsteken van de kachel is van grote invloed op het beperken van (schadelijke) emissies in de opstartfase en kan per toestel verschillen. Volg daarom altijd de instructies bij de kachel of haard voor het vullen en aansteken van het vuur. Als instructies ontbreken, gebruik dan de Zwitserse methode om vuur aan te steken: plaats het hout kruislings op elkaar, van dikke blokken hout onderin naar dunne losse houtjes en aanmaakmateriaal bovenop. Maak het vuur van bovenaf aan en niet van onderop, zoals veel mensen doen.
  • Laat de schoorsteen minstens 1 keer per jaar goed vegen
    Dit is ook een stuk veiliger: u heeft dan minder kans op een schoorsteenbrand.
  • Zorg voor volledige luchttoevoer
    Het hout kan dan beter verbranden waardoor u minder schadelijke stoffen heeft (zoals kankerverwekkende koolwaterstoffen (PAK’s ) en koolmonoxide). Laat het vuur niet ‘smoren’; het hout verbrandt dan niet volledig waardoor er extra veel schadelijke stoffen ontstaan. Ga bij de vakexpert (of handleiding) na wat de specifieke werkwijze is voor uw haard of kachel.
  • Houd ventilatieroosters tijdens het stoken open (of zet een raampje open)
    Vooral bij oudere kachels is het belangrijk dat het vuur lucht kan aantrekken, zodat de rook via de schoorsteen kan worden afgevoerd en er geen schadelijke stoffen blijven hangen. Bij nieuwe kachels wordt vaak automatisch de lucht van buiten aangevoerd. Wordt het binnen te warm met de houtkachel aan? Stook dan met minder hout.
  • Controleer regelmatig of u goed stookt
    Een goed vuur heeft gele, gelijkmatige vlammen en er komt bijna geen rook uit de schoorsteen. Oranje vlammen en donkere rook geven aan dat de verbranding niet goed is: zorg dan voor meer luchtaanvoer.

Bij het barbecueën op houtskool en briketten is vaak sprake van onvolledige verbranding. Dit veroorzaakt rook met roet en fijnstof die de luchtkwaliteit aantasten. Ook druipt regelmatig vet op de kolen. Door de vlammen die hierbij ontstaan, brandt het vlees (gedeeltelijk) aan. Zwart verbrand vlees en de rook die daarbij vrijkomt bevatten o.a. Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen ofwel PAK’s. Verschillende van deze PAK’s zijn kankerverwekkend. Blijf dus altijd zoveel mogelijk uit de rook. Rookvrij barbecueën is natuurlijk nóg beter. Overweeg bijvoorbeeld om een gas- of elektrische barbecue te gebruiken. Dat barbecuet net zo lekker maar met véél minder rook en een kleinere kans op aanbranden. Kiest u toch liever voor een traditionele barbecue? Volg dan onderstaande tips.

  • Gebruik kokosbriketten of gezuiverde houtskool
    Zowel kokosbriketten als gezuiverde houtskool zorgen voor aanzienlijk minder rook dan de traditionele briketten en houtskool. Kokosbriketten besparen ook nog eens grondstoffen omdat ze gemaakt zijn van natuurlijk afval (kokosnootschalen). Bovendien heeft u er minder van nodig omdat ze langer branden dan houtskool.
  • Gebruik bruine eco-aanmaakblokjes
    Bruine aanmaakblokjes zijn geurloos en niet giftig. Leg ze altijd bovenop de kokosbriketten of gezuiverde houtskool voor een optimaal resultaat zónder onnodige rookvorming.
  • Steek de barbecue minstens één uur van tevoren aan
    Een barbecue heeft tijd nodig om op temperatuur te komen. Steek hem minstens één uur van tevoren aan. Pas als de vlammen zijn gedoofd en alle briketten of houtskool grijs van kleur zijn, kan het vlees op het rooster.
  • Vang vet en marinade op
    Voorkom dat er vet of marinade op de hete kolen druipt. Dit zorgt alleen maar voor extra rookontwikkeling en schadelijke PAK’s op het vlees en in de lucht. Maak daarom gebruik van een geperforeerde aluminium barbecueschaal op het grillrooster. Of van een aluminium opvangbakje eronder.
  • Laat uw barbecue rustig uitdoven
    Klaar met barbecueën? Laat de barbecue dan staan. Verwijder het grillrooster, sluit de ventilatiegaten en plaats – indien beschikbaar – de deksel op uw barbecue. Het vuur zal vanzelf doven.
  • Houd rekening met de windrichting
    Zorg dat u niet in de rook gaat zitten. Voorkom ook dat uw buren hinder ondervinden. Plaats de barbecue zo dat geur- en rookoverlast tot een minimum beperkt blijft.

Welke kachel past bij u?

Naast bovenstaande tips is het belangrijk dat uw kachel past bij de ruimte en op de goede manier is aangesloten op het rookkanaal en schoorsteen. Zorg voor een kachel met de juiste grootte voor uw huis. Bij een te grote kachel wordt het al snel te warm tijdens het stoken.

Gaat u het vuur dan ‘smoren’, dan komen er meer schadelijke stoffen vrij. Op internet zijn verschillende sites te vinden met een rekentool of een grafiek waarmee u kunt berekenen welk formaat kachel past bij uw huis. Een specialist kan advies op maat geven voor uw situatie.

Stem het rookkanaal en schoorsteen af

Laat het rookkanaal en de schoorsteen goed afstemmen op uw haard of kachel door een installateur. U voorkomt hiermee schoorsteenbrand. Door een te kort rookkanaal of een regenkap op het rookkanaal, kan de rook zich niet goed verspreiden. Hierdoor heeft u rondom uw huis luchtvervuiling en rook- en geuroverlast

Meer weten?

Wilt u meer informatie over de gevolgen van hout stoken voor het milieu en de gezondheid van uzelf en uw omgeving? Bezoek dan eens de website van voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal.