Oosterpark

Voorstel college

Het college doet een voorstel aan de gemeenteraad over het geluidsscherm Oosterpark en over de honk- en softbalvereniging de Ridderkerk Rowdies in het Oosterpark. In de commissievergadering van 12 januari 2023 en in de gemeenteraadsvergadering van 26 januari 2023 wordt dit voorstel behandeld.

Het college doet het voorstel aan de raad om het geluidsscherm niet te verzwaren. De hoogte van het geluidsscherm blijft maximaal 6 meter, zonder de mogelijkheid tot een ophoging tot 8 meter die eerder voorzien was. Door de gestegen prijzen in de afgelopen twee jaar is een extra investeringsbudget voor de realisatie van het scherm noodzakelijk.

In 2020 besloot de raad om een geluidsscherm van 6 meter hoog in het Oosterpark aan te leggen met de mogelijkheid om het scherm in de toekomst te verhogen naar 8 meter. De extra kosten voor het verzwaren van het scherm (voor een eventuele toekomstige verhoging) wegen niet op tegen de voordelen van het verzwaren van dit scherm. Dit blijkt uit een nieuwe kostenraming waarbij rekening is gehouden met de gestegen bouwkosten en aanvullende informatie over de bouw (o.a. bouwroute), de vereisten vanuit de leidingbeheerders, de benodigde fundering en de locatie van het scherm in het Oosterpark.

De Rowdies: locatie onderzoek

Het college doet het voorstel aan de gemeenteraad om twee locaties te onderzoeken voor de (her)huisvesting van de Rowdies:

  1. een locatie binnen de contouren van het huidige combinatieveld en de eerder vastgestelde positie voor het nieuwe honkbalveld, met als voorwaarde dat het Essenlaantje behouden blijft.
  2. een locatie in het gebied tussen de A38 en Sportpark Reijerpark.

Aanpak Oosterpark

Het voorstel heeft gevolgen voor het oostelijk deel van het park. Dat wordt na deze besluitvorming opnieuw bekeken. De westkant van het park (tot aan de zwemvijver) wordt uitgevoerd volgens de eerdere plannen.

De bestaande padenstructuur, het bestaande groen en de bestaande functies en voorzieningen in het park zijn de basis voor het nieuwe ontwerp. De padenstructuur moet worden aangepast door de eerder genoemde ruimtelijke ontwikkelingen. Ook hebben we gekeken naar een structuur met iets meer variatie.

We sluiten het bestaande fietspad vanuit het oosten richting Oosterparkweg aan op een nieuwe verbinding ten noorden van het Sportpark. Hiermee blijft er een goede fietsroute bestaan door het park richting Rijsoord.

De wandelpaden gaan we omvormen naar een betere verharding die ook geschikt is voor gebruik door rollators, kinderwagens en rolstoelen e.d.

De Oosterparkweg wordt omgevormd naar een fietsstraat waar de auto te gast is. Hier worden ook verkeersremmende maatregelen genomen, om de veiligheid van fietsers te verzekeren.

Het college heeft inmiddels besloten op welke plek in het Oosterpark de Rowdies worden gehuisvest. Hier is uitgebreid over geparticipeerd en over gecommuniceerd en dit staat ook niet meer ter discussie. Deze huisvesting heeft natuurlijk wel een impact op hoe we het park verder aan willen pakken.

We hebben naar aanleiding van de gesprekken met de werkgroep aanpak Oosterpark gesproken over een verbeterde aansluiting van het fietspad bij de toegangsweg naar de sportverenigingen. Ook is het idee voor een pad langs het honkbalveld opgenomen. Dit is een zogenaamd graspad. Dit pad is vrijgemaakt van onderbeplanting en takken en moet daarom meer gezien worden als een informeel en natuurlijk pad wat gebruikt kan worden als alternatieve wandelroute.

Een groot deel van het park bestaat uit monotone bosvakken met lange, kaarsrechte paden. Dit zorgt voor weinig afwisseling in beeld en beleving. Deze bosvakken zijn tevens niet heel duurzaam: er zijn weinig verschillende boomsoorten en er is weinig variatie in leeftijdsopbouw. Als er meer boomsoorten zijn, is een bos beter bestand tegen mogelijke ziektes en daarmee duurzamer en toekomstbestendig.

Wat we voor ogen hebben in het park zijn meer open plekken in het bos, van verschillende grootte, waar kruiden en struiken een plek krijgen. Zo krijg je variatie in het profiel, wat we ook aan een deel van randen van bosvakken willen toepassen. Dit noem je een mantelzoom: een overgang van hoge bomen, naar een mantel bestaande uit struiken en kleinere bomen, wat dan weer overgaat in de zoom bestaande uit kruiden. Deze variatie zorgt voor een hogere belevingswaarde en tevens een impuls voor de biodiversiteit. Dit is een aantrekkelijk landschap voor vogels, vlinders, bijen en meer insecten.

In het park zijn er veel grasvelden die intensief worden gemaaid. Dit zijn monotone stukjes gras waar kruiden niet kunnen groeien en bloeien. Dit is jammer, omdat deze kruiden van grote waarde zijn voor veel dieren en tevens een mooi gevarieerd beeld geeft. We zetten in op minder vaak maaien. Dit zorgt voor een groter nectaraanbod en dat is goed voor bijen en vlinders.

Het Oosterpark biedt bezoekers op sommige plekken nieuwe sporttoestellen en wandelverbindingen. Burgers hebben ook gevraagd om meer bankjes om uit te rusten. Ook dit sluit mooi aan op het doel om het park voor iedereen beleefbaar te maken.

De kinderboerderij met restaurant De Pannenkoe en het strandje aan de waterplas worden veel gebruikt en bezocht. Recent hebben we de eerste ingreep in het park al voltooid, namelijk de natuurspeelplaats nabij de kinderboerderij. Deze speelplek wordt met het mooie weer volop gebruikt en vormt een mooie aanvulling bij de reeds bestaande functies.

Het Oosterpark bevat veel watergangen, een deel hiervan stroomt maar beperkt door. Dit zorgt voor een lagere waterkwaliteit. Dit willen we aanpakken door de waterwegen beter op elkaar aan te laten sluiten.

Om de recreatie- en natuurwaarde te verhogen, worden er eilanden aangelegd bij de zuidelijke watergang. De eilandjes zijn voorzien van natuurlijke oevers. Met de variatie aan bomen en waterplanten vormen de eilandjes een nieuw, gevarieerd uitzicht en een biotoop voor verschillende dieren zoals kikkers, salamanders, vissen en de ijsvogel. Hiervoor moet de watergang verbreed wordenzodat deze langs het fietspad komt te liggen. Dit vormt een aaneenschakeling van nieuwe natuurlijke plekken die op één lijn liggen met het reeds bestaande eilandje. Er zal ook een mooi rustpunt komen met bankjes en een steiger.

Het open water van de zwemplas is qua recreatie een mooie plek die we willen behouden. Je kunt er zwemmen in de zomer, schaatsen in de winter en heel het jaar door maken ook vissers dankbaar gebruik van de plas. Je kan er mooi uitkijken over het water en ook watervogels hebben er hun plek. Er zijn grotendeels al natuurvriendelijke oevers. Voor het riet willen we inzetten op iets meer variatie door een gefaseerd beheer. Dit zorgt voor een afwisseling van jong en ouder riet en dit draagt bij aan een gevarieerder beeld en meer biodiversiteit.

Vanuit de werkgroep aanpak Oosterpark is gevraagd om een groene afscherming tussen de waterplas en de wijk op de plekken waar die er nog niet is. Hier zullen we naar kijken.

Ons doel is het realiseren van een gevarieerd en duurzamer bos. Hiervoor zijn maatregelen nodig en daarna ook actief beheer.

Het doel is om het park te verbeteren in duurzaamheid, klimaatbestendigheid, beleefbaarheid en biodiversiteit. Om dit te bereiken zijn er verschillende ingrepen nodig. Mooie, veerkrachtige bomen blijven behouden. Maar er zal ook kap moeten plaats vinden waar het nodig is – om zo het bos om te vormen naar een duurzamer geheel.

In sommige bosvakken is sprake van een grote concurrentiestrijd: alle bomen proberen het licht te vangen en groeien sneller dan normaal. Dit heeft geleid tot hoge, maar ook dunne bomen en weinig variatie in boomsoorten. De populieren die sneller groeien, zorgen ervoor dat andere soorten binnen de kortste keren geen licht meer krijgen en wegkwijnen. Zo krijg je monotone percelen met hoge staken die kwetsbaar zijn, deze zullen bijvoorbeeld eerder omvallen bij stormen. Actief beheer is nodig om dit om te vormen naar meer duurzame bospercelen. Om andere boomsoorten een kans te geven, is dunnen noodzakelijk – anders hebben ze geen licht.

Ook op andere plekken is sprake van monotone bospercelen. Dit heeft alles te maken met de originele aanleg van het park. Toen was het doel om het bos zich zo snel mogelijk te laten ontwikkelen. Er was minder aandacht voor variatie in boomsoorten. Je ziet hier dus vooral populieren en wilgen. We willen dit langzaam omvormen naar een gevarieerder bos. De vele boomziektes die de afgelopen decennia hebben huisgehouden (essentaksterfte, iepenziekte, kastanjebloedingsziekte) laten wel zien waarom het verstandig is om in te zetten op een breder palet aan boomsoorten – als er dan in de toekomst een andere ziekte komt, is een kleiner deel van je bos kwetsbaar.

Deze omvorming heeft voordelen voor recreatie en natuur: er ontwikkelt zich een gevarieerder bos wat zorgt voor meer belevingswaarde – denk bijvoorbeeld aan de prachtige kleurschakeringen in de herfst als je meer boomsoorten hebt.

Ook voor de natuur is het gunstig, met meer boomsoorten en meer variatie in structuur zijn er ook meer biotopen wat leid tot meer plant- en diersoorten. Niet alle gekapte bomen hoeven weg, door het laten liggen van dood hout creëren we ook weer leven: het is een biotoop voor maar liefst 40% van de bosdieren! Denk aan verschillende zwammen, mossen, insecten en vogels. Ook kunnen afstervende bomen blijven staan mits ze geen gevaar vormen voor de bezoekers (dus niet langs een pad). Deze bomen zijn interessant als uitkijkpost voor roofvogels en spechten maken er dankbaar gebruik van.

Ook is het door het veranderende klimaat verstandig om in te zetten op meer variatie. Dan is het risico op uitval door hogere temperaturen, droogte en piekbuien kleiner.

In het centrale deel van het park is er een plan om een speels bospaadje aan te leggen. Hierdoor kunnen bezoekers het park op een andere manier beleven.

De rustweide met de kastanjebomen wordt door velen gebruikt en gewaardeerd. We gaan hier picknicktafels en speelaanleidingen neerzetten. De vorm (carré) waarin deze bomen staan, behouden we. Als de kastanjebomen ziek worden, vervangen we ze geleidelijk aan door lindes.
Er komt een nieuwe laanvormige strook vanuit de wijk Drievliet, die doorloopt van noord naar zuid. Langs deze laan komen allerlei soorten hoogstamfruit. Dit geeft deze plek extra sfeer en is goed voor vogels en bijen. Ook bij kinderboerderij is er het plan om fruitbomen aan te planten. Dit kan goed ingezet worden bij bijvoorbeeld natuureducatie. Langs de pluklaan ligt in het zuiden een hondenplas met strandje in het hondenlosloopgebied.

Het huidige evenementen terrein zal in de toekomst niet meer dienen voor grootschalige evenementen. Deze open vlakte wordt voorzien van nieuw groen. Bewoners kwamen eerder met het idee om een amfitheater of grondwal te maken in het Oosterpark. Omdat er grond vrij komt door de werkzaamheden elders, is er een mogelijkheid om een grote heuvel te maken. Deze heuvel is open voor allerlei doeleinden, denk aan bootcampen, als uitkijkpunt en een gelegenheid voor kleine optredens. In de winter kan je er vanaf sleeën! Ook zal hier een rustpunt worden gecreëerd met picknicktafels.

We moeten de technische mogelijkheden nog wel goed onderzoeken.

De twee losloopgebieden blijven behouden. Hierbij is goed gekeken naar de scheiding van functies: zo doorkruist het fietspad nergens een losloopgebied. De parkeerplaats in het midden van het park komt te vervallen en wordt ingepast met nieuw groen. Mensen die per auto komen kunnen straks of in het oosten bij de Rowdies parkeren, bij de kinderboerderij of bij de parkeerplaats bij de Kerkweg parkeren. In totaal zal het aantal parkeerplaatsen ongeveer gelijk blijven.

Het ruiterpad dat momenteel in het park ligt blijft gehandhaafd. Naast een groot deel van het huidige pad komt het geluidsscherm te staan. Tijdens de aanleg van het geluidsscherm zal het ruiterpad dan ook niet bruikbaar zijn. Maar het pad wordt opgeknapt zodra het scherm klaar is en dan kan het weer worden gebruikt.

Geluid- en luchtmaatregelen

Het college heeft in opdracht van de gemeenteraad onderzocht wat goede maatregelen kunnen zijn voor het verminderen van het geluid en het verbeteren van de luchtkwaliteit langs de A15 ter hoogte van het Oosterpark.

De raad heeft op 14 december besloten akkoord te gaan met een scherm van 6 meter hoogte, met een mogelijkheid dit in de toekomst op te hogen tot 8 meter. Daarnaast heeft de raad via de motie 98-2020 opdracht aan het college gegeven om verder onderzoek uit te voeren naar de geluidseffecten en kosten van een geluidsscherm langs de Rotterdamseweg ter hoogte van het Oosterpark.

Kijk voor het besluit, 2 moties en een amendement op het raadsinformatiesysteem. U vindt het voorstel in het raadsinformatiesysteem.

Heeft u vragen over het geluidsscherm? Mirjam Verschoor beantwoordt deze graag voor u. U kunt een e-mail sturen naar m.verschoor@ridderkerk.nl. Ook is zij telefonisch bereikbaar op maandag, dinsdag en vrijdag van 9.00 tot 14.00 uur. Haar telefoonnummer is (0180) 698 319.